ପୁରୀ ଏହା ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲାର ଜିଲ୍ଲା ମୁଖ୍ୟାଳୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ୱରରୁ ୬୦ କିଲୋମିଟର ଦୂରରେ ଅବସ୍ଥିତ ବଙ୍ଗୋପସାଗର । ସହରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଦ୍ୱାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ପରେ ଏହା ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଧାମ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣା । ଏହା ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମୂଳ ଚାରୋଟି ଧାମ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ । ପୁରୀ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଅନେକ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ଓ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାବରେ "ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ର" ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର "ବଡ଼ଦେଉଳ" ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ମୁସଲିମ ଶାସକମାନଙ୍କ ଦ୍ରାବା ପୁରୀ ଓ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ୧୮ ଥର ଆକ୍ରମଣ କରାଯାଇଥିଲା, ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ସପ୍ତମ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ୧୯ତମ ନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ପ୍ରାରମ୍ଭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମନ୍ଦିରର ଭଣ୍ଡାର ଲୁଟିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏହି ସବୁ ଆକ୍ରମଣ ହୋଇଥିଲା । ପୁରୀ ଓ ଏହାର ମନ୍ଦିର ସମେତ ଓଡ଼ିଶା ୧୮୦୩ରୁ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ନେଇ ସ୍ବାଧୀନତା ହାସଲ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ରିଟିଶ ଭାରତର ଏକ ଅଂଶ ଥିଲା। ଯଦିଓ ଆଜି ଭାରତରେ ରାଜକୁମାର ରାଜ୍ୟ ନାହିଁ, ତଥାପି ଗଜପତି ଗୃହର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀମାନେ ମନ୍ଦିରର ରୀତିନୀତି ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ମନ୍ଦିର ସହରରେ ଅନେକ ହିନ୍ଦୁ ଧାର୍ମିକ ମଠ ଅଛି । ପୁରୀର ଅର୍ଥନୀତି ପ୍ରାୟ ୮୦ ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରର ଧାର୍ମିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ମନ୍ଦିର କମ୍ପ୍ଲେକ୍ସରେ ଆୟୋଜିତ ୧୩ଟି ପ୍ରମୁଖ ସମେତ ୨୪ଟି ପର୍ବ ଅର୍ଥନୀତିରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ରଥଯାତ୍ରା ଏହାର ଆନୁସଙ୍ଗିକ ପର୍ବଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଲୋକ ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତି । ବାଲୁକା କଳା ଏଓ ଆପ୍ଲିକ୍ କଳା ହେଉଛି ସହରର କେତେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାରିଗରୀ । ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ହେରିଟେଜ୍ ସିଟି ଡେଭଲପମେଣ୍ଟ ଓ ଆଗମେଣ୍ଟେସନ୍ ଯୋଜନା (HRIDAY) ଜରିଆରେ ପୁରୀକୁ ଐତିହ୍ୟ ସହର ଭାବରେ ଚୟନ କରାଯାଇଛି ।