ଆଜି ୬୮ବର୍ଷରେ ପାଦ ଦେଇଛନ୍ତି ଦେଶର ଦମଦାର ମହିଳା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ସିଏମ୍ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ। ସେ କୋଲକାତାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। CM ପଦରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ମମତାଙ୍କ ଯାତ୍ରା ଏକ ସଂଘର୍ଷପୂର୍ଣ୍ଣ। ପିଲାଦିନରେ ପିତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ସେ ନିଜ ଭାଇଭଉଣୀମାନଙ୍କୁ ଖାଇବାକୁ ଦେବା ପାଇଁ କ୍ଷୀର ବିକ୍ରି ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ। ଜଣେ ସଫଳ ନେତ୍ରୀ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ମମତା ଅତି ସାଧାରଣ ଜୀବନଶୈଳୀ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା। ବନ୍ଧୁଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବିଶ୍ୱାସଘାତକତା, ଵୟଫ୍ରେଣ୍ଡ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଜୀବନ ସହିତ ଜଡିତ ଅନେକ ଜିନିଷ, ସେ ତାଙ୍କ ବାୟୋପିକ୍ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ: My Unforgettable Memories ସେୟାର କରିଛନ୍ତି।
ମମତା ବାନାର୍ଜୀ ପ୍ରେମିକର ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟ ଜାଣି ନଥିଲେ। ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଯେ ତାଙ୍କର ସମସ୍ତ ସମୟ ଘର, ବିଦ୍ୟାଳୟ, ଅଧ୍ୟୟନ ଏବଂ ଖେଳରେ ବିତାଉଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କ ବାୟୋପିକରେ କହିଥିଲେ ଯେ ଥରେ ସ୍କୁଲରୁ ଘରକୁ ଫେରିବାବେଳେ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗମାନେ ନିଜ ନିଜ ପ୍ରେମିକଙ୍କୁ ଭେଟିବାକୁ ଯାଇଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଯାଇଥିଲେ। ପାର୍କରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ ମମତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗମାନେ ବାଳକମାନଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ। ସାଙ୍ଗମାନେ ପ୍ରେମିକମାନଙ୍କ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରୁଥିବା ଦେଖି ତାଙ୍କୁ ବହୁତ ଅଜବ ଲାଗିଲା। ତାଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ସେ ଏତେ ଭୟଭୀତ ହେଲେ ଯେ ସେ ଘରକୁ ଦୌଡ଼ି ପଳାଇ ଆସିଲେ। ମମତା କହିଛନ୍ତି, ମୁଁ ସେତେବେଳେ ପ୍ରେମିକର ଅର୍ଥ ଜାଣି ନ ଥିଲି ଏବଂ ଏ ବିଷୟରେ କାହାକୁ ପଚାରି ପାରିବି ନାହିଁ।
ରାଜନୈତିକ କରିଡରରେ 'ଦିଦି' ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ମମତା ବାନାର୍ଜୀ ୫ ଜାନୁୟାରୀ ୧୯୫୫ ରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ବଙ୍ଗଳାର ରାଜଧାନୀ କଲିକତା (କୋଲକାତା) ର ଏକ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ମମତା ୧୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ରାଜନୀତିରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ। ସେହି ଦିନ ମମତା ଉଚ୍ଚ ମାଧ୍ୟମିକ ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥିଲେ। ଅଳ୍ପ ବୟସରେ ରାଜନୀତିରେ ତାଙ୍କର ଅଗ୍ରଗତି ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କୁ ଶ୍ରେୟ କରାଯାଇପାରେ, ଯିଏ ଜଣେ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ମମତାଙ୍କୁ ୧୭ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କ ପିତା ପ୍ରୋମିଳେଶ୍ୱର ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା।
ବାଲ୍ୟକାଳରେ ପିତାଙ୍କ ଛାୟା ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରୁ ଉଠିବା ପରେ ଓ BA ପରେ ଇତିହାସରେ ମାଷ୍ଟର ଡିଗ୍ରୀ ହାସଲ କରିବା ପରେ ମମତା ନିଜର ଯତ୍ନ ନେଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ ସେ ଯୋଗେଶ ଚନ୍ଦ୍ର ଚୌଧୁରୀ କଲେଜରୁ ଆଇନ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଥିଲେ। ସେହି ଦିନ ମମତା କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ସହ ଯୋଗାଯୋଗ କରି ଛାତ୍ର ପରିଷଦ ସଂଘ ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ସେ କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ୧୯୮୪ ମସିହାରେ ଯେତେବେଳେ ସେ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିର ଭେଟେରାନ ସୋମନାଥ ଚାଟାର୍ଜୀଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ସଂସଦର ସଦସ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ ସେତେବେଳେ ମମତା ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ନାମ ସମସ୍ତଙ୍କ ମୁହଁରେ ଥିଲା।
ମମତା ବାନାର୍ଜୀ କେବଳ ଧଳା ରଙ୍ଗର ଶାଢ଼ୀ ଓ ଚପଲ ସହିତ ନଜର ଆସନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ମମତା କେବଳ ଏପରି ପୋଷାକ କାହିଁକି ପିନ୍ଧନ୍ତି? ବାଲ୍ୟକାଳରେ ପିତାଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ପରେ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ ଆର୍ଥିକ ସଙ୍କଟ ଦେଖିଥିଲେ, ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ସେ ଅର୍ଥର ମହତ୍ତ୍ୱ ଜାଣିଥିଲେ। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ମମତାଙ୍କ ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ କେବଳ ପୋଷାକ ଅଛି ସେ ଅତ୍ୟଧିକ ପୋଷାକ ରଖିବାରେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ ଏକ ସରଳ ଜୀବନଯାପନ କରନ୍ତି।
ବେଙ୍ଗଲ ସିଏମ ମମତା ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ଘର ତାଙ୍କ ସରଳ ଜୀବନର ପ୍ରତୀକ। ଦକ୍ଷିଣ କୋଲକାତାର ହରିଶ ଚାଟାର୍ଜୀ ଛକରେ ଥିବା ତାଙ୍କ ପୈତୃକ ଘର ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ସମୟରେ ପାଣିରେ ବୁଡି ଯାଏ। ଯେତେବେଳେ ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ ତାଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଇଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କର ସରଳତା ଦେଖି ସେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲେ। ସେହି ସମୟରେ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ କେନ୍ଦ୍ର ରେଳମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ।