ଯେବେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଦୌଡ଼ ରାଣୀ ଦୂତୀ ଚାନ୍ଦ୍ କହିଥିଲେ ‘‘ସେ ମୋ’ ସାବିତ୍ରୀ, ମୁଁ ତା’ ସତ୍ୟବାନ ।’’

ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଓଡ଼ିଆ ଆଥଲେଟ୍ ସାରା ଓଡ଼ିଶା ପାଇଁ ଗର୍ବ ।

ଓଡ଼ିଶାରେ ଜନ୍ମ ହୋଇ ଦେଶ ବିଦେଶରେ ସୁନାମ ଅର୍ଜନ କରିଥିବା ଓ ଅନେକ ମେଡାଲ୍ ଜିତିଥିବା ଆଥଲେଟ୍ ଦୂତୀ ଚାନ୍ଦ (Dutee Chand) ୨୦୧୯ରେ ନିଜ ସମଲିଙ୍ଗୀ ସମ୍ପର୍କ ବିଷୟରେ ସର୍ବସାଧାରଣରେ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । (ଫଟୋରେ ନିଜ ଜୀବନସଙ୍ଗୀନୀଙ୍କ ସହ ଦୂତୀ ।)

ତା’ ପରେ ଦୂତୀ ଚାନ୍ଦ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସମଲିଙ୍ଗୀ ଆଥଲେଟ୍ ହୋଇଥିଲେ । ତାଙ୍କର ସେହି ଆତ୍ମପ୍ରକାଶକୁ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ପ୍ରଶଂସା କରାଯାଇଥିଲା । (ଫଟୋରେ ନିଜ ଜୀବନସଙ୍ଗୀନୀଙ୍କ ସହ ଦୂତୀ ।)

ମେ’ ୨୦୧୯ରେ ନିଜ ଜୀବନସଙ୍ଗୀନୀଙ୍କ ସହ ସୋସିଆଲ୍ ମିଡ଼ିଆରେ ପ୍ରଥମ ଥର କେତେକ ଫଟୋ ପୋଷ୍ଟ କରି ଦୂତୀ ଲେଖିଥିଲେ: ‘‘ସେ ମୋ’ ସାବିତ୍ରୀ, ମୁଁ ତା’ ସତ୍ୟବାନ।’’ (ଫଟୋରେ ନିଜ ଜୀବନସଙ୍ଗୀନୀଙ୍କ ସହ ଦୂତୀ ।)

‘‘ପ୍ରେମରେ କେବେ ବାଛ ବିଚାର ନ ଥାଏ । ତାହା କେବେ କେତେ ବେଳେ କାହାକୁ କେଉଁଠି ହେଇ ଯାଏ, କେହି ଜାଣିପାରନ୍ତିନି । ପ୍ରେମ ସବୁବେଳେ ପବିତ୍ର,’’ କହିଥିଲେ ଦୂତୀ ।

ଫେବୃଆରୀ ୩, ୨୦୨୧ରେ ଦୂତୀ ୨୫ ବର୍ଷର ହୋଇଛନ୍ତି । ସେ ନିଜ ନାନ୍ଧବୀମାନଙ୍କ ସହିତ ନିଜ ୨୫ତମ ଜନ୍ମ ଦିନ ପାଳନ କରିଥିଲେ ।

ଅଲିମ୍ପିକ୍ ଗେମ୍ସର ମହିଳା ୧୦୦ ମିଟର ଦୌଡ଼ ଇଭେଣ୍ଟ ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟତା ଅର୍ଜନ କରିଥିବା ତୃତୀୟ ଭାରତୀୟ ମହିଳା ହୋଇଥିବା ଦୂତୀ ନିଜ ୨୫ ତମ ଜନ୍ମ ଦିନ ଉପଲକ୍ଷେ ଏକ ଟିଭିଏସ୍ ଆପାଚେ ବାଇକ୍ କିଣିଥିଲେ ।

ଜୁଲାଇ ୨୦୨୦ରେ ଦୂତୀ ନିଜ ଭଉଣୀଙ୍କ ସମଲିଙ୍ଗୀ ସମ୍ପର୍କର ବି ଖୁଲାସା କରିଥିଲେ । ବଡ଼ ଭଉଣୀ ସରସ୍ୱତୀ ଚାନ୍ଦଙ୍କର ଜଣେ ଝିଅ ସହ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ । ‘‘ଆମ ଘରେ ସେ ଝିଅ ରହିବାର ମୁଁ ଦେଖିଛି । ଗାଁ ପଡ଼ୋଶୀଙ୍କ ଠାରୁ ମଧ୍ୟ ଭଉଣୀଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ ବିଷୟରେ ଶୁଣିଛି । ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଉଭୟଙ୍କ ଫୋଟୋ ବି ରହିଛି। ଯଦି ନିଜେ ସମଲିଙ୍ଗୀ ସମ୍ପର୍କରେ ରହୁଛନ୍ତି ତେବେ ମତେ କଣ ପାଇଁ କହୁଛନ୍ତି?’’ ଦୂତୀ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଥିଲେ ।

‘‘ମୁଁ କାହାକୁ କେବେ ଟାର୍ଗେଟ କରେନି । ଲୋକେ ମୋତେ ଟାର୍ଗେଟ କରନ୍ତି, ବିବାଦ ଭିତରକୁ ଟାଣନ୍ତି। ମୋ’ର ସମଲିଙ୍ଗୀ ସମ୍ପର୍କ ସର୍ବସାଧାରଣରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇବା ପରେ ମତେ ବହୁତ ଖରାପ କହିଥିଲେ। ମୋ’ ମାଆ ଜଣେ ନିରୀହ ଲୋକ। ତାଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇ ଏଭଳି ମନ୍ତବ୍ୟ ନିଆଯାଇଥିଲା,’’ କହିଥିଲେ ଦୂତୀ ।

୨୦୧୮ରେ ଏସିଆନ୍ ଗେମ୍ସରେ ମହିଳା ୧୦୦ ମିଟର ଇଭେଣ୍ଟରେ ରୌପ୍ୟ ପଦକ ଜିତି ଦୂତୀ ଭାରତ ପାଇଁ ଦୀର୍ଘ ୨୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଥମ ପଦକ ବିଜେତା ହୋଇ ଇତିହାସ ରଚିଥିଲେ । ଭାରତର ଏହି ବିଶିଷ୍ଟ କ୍ରୀଡ଼ାବିତ୍ ନିଜ କ୍ରୀଡ଼ା ମେଡାଲ୍ ପାଇଁ ଯେତିକି ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ଅଛନ୍ତି ନିଜ ବ୍ୟକ୍ତିଗଚ ଜୀବନକୁ ନେଇ ବି ସେତିକି ଚର୍ଚ୍ଚାରେ ଅଛନ୍ତି ।

ଦୂତୀ ଯାଜପୁର ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ଗରିବ ବୁଣାକାର ପରିବାରରେ ଫେବୃଆରୀ ୩, ୧୯୯୬ରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ନାଁ ଚକ୍ରଧର ଚାନ୍ଦ ଓ ମା’ଙ୍କ ନାଁ ଅଖୁଜୀ ଚାନ୍ଦ । ନିଜକୁ ଆଥଲେଟ୍ ବନେଇବା ପାଇଁ ସେ ଭୀଷଣ ସଙ୍ଘର୍ଷ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ଖାଲି ପାଦରେ ତାଲିମ୍‌ ନେବାକୁ ପଡୁଥିଲା ।

ଦାରିଦ୍ର ଓ ଅନେକ ଅସୁବିଧା ସତ୍ତ୍ୱେ ୨୦୧୩ ଏସିଆନ୍ ଆଥଲେଟିକ୍ସ ଚାମ୍ପିଅନସିପରେ ବ୍ରୋଞ୍ଜ୍ ମେଡାଲ୍ ଜିତି ଦୂତୀ ଇତିହାସ ରଚନା କରିଥିଲେ । ସେହି ବର୍ଷ ବିଶ୍ୱ ଯୁବ ଚାମ୍ପିଅନସିପର ୧୦୦ ମିଟର ଦୌଡ଼ ପ୍ରତିଯୋଗିତାର ଫାଇନାଲରେ ପ୍ରବେଶ କରି ସେ କୌଣସି ଅନ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଆଥଲେଟିକ୍ ଚ୍ୟାମ୍ପିଅନଶିପର ଫାଇନାଲରେ ପହଞ୍ଚିଥିବା ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ହୋଇଥିଲେ । ସେହି ବର୍ଷ ଉଭୟ ୧୦୦ ମିଟର୍ ଓ ୨୦୦ ମିଡର୍ ଦୌଡ଼ରେ ସେ ଜାତୀୟ ଚ୍ୟାମ୍ପିଅନ୍ ହୋଇଥିଲେ ।

୨୦୧୪ରେ ଦୂତୀ ଚାନ୍ଦଙ୍କୁ କମନୱେଲଥ୍ ଗେମ୍ସ ଦଳରୁ ଓ ଏସୀଆନ୍ ଗେମ୍ସ ଦଳରୁ ବାହାର କରିଦିଆଯାଇଥିଲା । ଆଥଲେଟିକ୍ସରେ ତାଙ୍କର ବଡ଼ ସଫଳତା ପରେ ସେ ଜଣେ ମହିଳା ହୋଇଥିବା ଉପରେ ସନ୍ଦେହ କରାଯାଇଥିଲା । ସେ ହାଇପର୍-ଆଣ୍ଡ୍ରୋଜେନିଜିମର ଶିକାର ବୋଲି ଦର୍ଶାଇ ତାଙ୍କୁ ମହିଳା ଆଥଲେଟ୍ ଭାବରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାକୁ ଅଯୋଗ୍ୟ ଘୋଷିତ କରାଯାଇଥିଲା ।

ଦୂତୀ ଚାନ୍ଦ ଏହି ନିଷେଧାଦେଶର ମୁକାବିଲା କରିଥିଲେ ଓ ୨୦୧୬ରେ ଜଣେ ମହିଳା ଆଥଲେଟ୍ ଭାବରେ ପୁଣି ଫେରିଥିଲେ ଜାତୀୟ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତାକୁ ।

୨୦୧୬ ଏସୀଆନ୍ ଇନଡୋର୍ ଆଥଲେଟିକ୍ସ ଚାମ୍ପିଅନଶିପରେ ମାତ୍ର ୭.୨୮ ସେକେଣ୍ଡରେ ୬୦ ମିଟର୍ ଦୌଡ଼ି ସେ ଜାତୀୟ ରେକର୍ଡ଼ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ଓ ଫାଇନାଲରେ ବ୍ରୋଞ୍ଜ୍ ମେଡାଲ୍ ଜିତିଥିଲେ ।

ସେହି ବର୍ଷ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସର ୧୦୦ ମିଟର୍ ଦୌଡ଼ ଇଭେଣ୍ଟରେ ଭାଗ ନେଇ ତାହା କରିଥିବା ତୃତୀୟ ଭାରତୀୟ ମହିଳା ହୋଇଥିଲେ ଦୂତୀ । ତା’ ପୂର୍ବର ୩୬ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଭାରତୀୟ ମହିଳା ଅଲିମ୍ପିକ୍ସର ସେହି ଇଭେଣ୍ଟରେ ଭାଗ ନେଇ ନ ଥିଲେ ।

୨୦୧୮ ଏସିଆନ୍ ଗେମ୍ସର ୧୦୦ ମିଟର ଦୌଡ଼ ଇଭେଣ୍ଟରେ ଦୂତୀ ଜିତିଥିବା ରୌପ୍ୟ ପଦକ ୩୨ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସେହି ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଭାରତ ପାଇଁ ପ୍ରଥମ ପଦକ ଥିଲା ।

ସେହି ବର୍ଷର ସେହି ସମାନ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଦୂତୀ ୨୦୦ ମିଟର ଦୌଡ଼ରେ ବି ରୌପ୍ୟ ପଦକ ଜିତିଥିଲେ । ୨୦୦୨ରେ ସରସ୍ୱତୀ ସାହା ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ଜିତିବା ପରେ ଦୂତୀ ଆଉ ଏକ ପଦକ ଜିତିଥିବା ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ହୋଇଥିଲେ ।

ୟୁନିଭରସିଏଡ଼ରେ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ଜିତି ଏହି ଗୌରବ ପାଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ମହିଳା ଦୌଡ଼ାଳୀ ହୋଇଥିଲେ ଦୂତୀ । ନାପୋଲିରେ ଆୟୋଜିତ ୨୦୧୯ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ୟୁନିଭର୍ସିଏଡ୍ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଦୂତୀ ମାତ୍ର ୧୧.୩୨ ସେକେଣ୍ଡରେ ୧୦୦ ମିଟର ଦୌଡ଼ିଥିଲେ ।

ଦୂତୀ ୨୦୧୮ରେ ଏସିଆନ ଗେମ୍ସ ପଦକ ଜିତିବା ପରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଠାରୁ ତାଙ୍କୁ ୩ କୋଟି ଟଙ୍କାର ପୁରସ୍କାର ରାଶି ମିଳିଥିଲା। ‘‘ସେଥିରୁ ୧ କୋଟି ଟଙ୍କା ଭଉଣୀମାନଙ୍କ ବାହାଘର ପାଇଁ ଫିକ୍ସ କରିଦେଇଛି। ୮୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଘର ତିଆରି ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଛି । ୫୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ମ୍ୟୁଚୁଆଲ ଫଣ୍ଡରେ ଲାଗିଥିଲା । ସେଥିରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ୧୫ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଅଛି। ବିଏମଡବ୍ଲୁ କାର କିଣିଥିଲି। ଏବେ ଆଉ ମୋ’ ପାଖରେ ପଇସା ନାହିଁ। ବର୍ତ୍ତମାନର କରୋନା ମହାମାରୀ ସମୟରେ ସରକାରଙ୍କୁ ସହଯୋଗ ମାଗିବା ଠିକ୍ ହେବନି। ତେଣୁ ନିଜ ବଳରେ ନିଜ ଅଭ୍ୟାସ କରିବି,’’ କହିଥିଲେ ଦୂତୀ ଚାନ୍ଦ।

ଦୂତୀଙ୍କ ପରି ଜଣେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ାବିତଙ୍କ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ବାବଦରେ ମାସକୁ ସାଢ଼େ ୩ ରୁ ୪ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ । ମସାଜ୍ ପାଇଁ ୩୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଓ ଫିଜିଓ ପାଇଁ ୪୦,୦୦୦ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ । ପୁଣି ରନିଂ ପାର୍ଟନରଙ୍କ ରହିବା ଓ ଖାଇବା ଖର୍ଚ୍ଚ ସହ ନିଜ ପାଇଁ ଡାଏଟ୍ ଓ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟ୍ ଖର୍ଚ୍ଚ ଅଲଗା ଅଛି ।

ନିଜ ବାନ୍ଧବୀମାନଙ୍କ ସହ କୋଣାର୍କ ମନ୍ଦିରରେ ଦୂତୀ ।

ଦୂତୀ ଚାନ୍ଦ ଟୋକିଓ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସ (Tokyo Olympics) ପାଇଁ କଡ଼ା ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିଥିଲେ। ସେ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଭାରତ ପାଇଁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଗୌରବ ଆଣିବାକୁ ବଦ୍ଧ ପରିକର ଥିଲେ। ହେଲେ ସେ କୌଣସି ପଦକ ଜିତିବାରୁ ବଞ୍ଚିତ ରହିଗଲେ ।