ଗର୍ଭବସ୍ଥାରେ ମଧୁମେହ ଓ ଆପଣଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ବାବଦରେ ଜାଣନ୍ତୁ କିଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା

Netrasuraksha: ପ୍ରାୟତଃ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ମହିଳାମାନଙ୍କର ମଧୁମେହ ବିକଶିତ ହୋଇଥାଏ । ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥି ଯୋଗୁଁ ସେମାନଙ୍କର ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ହ୍ରାସ ହୋଇଯିବାର ଆଶାଙ୍କା ରହିଛି

ନେତ୍ରସୁରକ୍ଷା (ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ଛବି)

ନେତ୍ରସୁରକ୍ଷା (ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ ଛବି)

  • News18 Odia
  • Last Updated :
  • Share this:
News18 Odia Digital

ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ଆପଣଙ୍କ ଡାକ୍ତରଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଆନ୍ତି, ସେମାନେ ସର୍ବଦା ଆପଣଙ୍କୁ ପଚାରନ୍ତି ଯେ ଆପଣଙ୍କର ମଧୁମେହ କିମ୍ବା ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଅଛି କି? ସେମାନେ ଏହା ପଚାରିବାର କାରଣ ହେଉଛି ଏହା ଶରୀରର ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଙ୍ଗକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ । ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମଧୁମେହ ଫେଡେରେସନ୍ ଆଟଲାସ୍ ୨୦୧୯ ଆକଳନ କରିଛି ଯେ ୨୦୧୯୧ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତର ବୟସ୍କ ଜନସଂଖ୍ୟାରେ ପ୍ରାୟ ୭୭ ନିୟୁତ ମଧୁମେହ ମାମଲା ରହିଛି ।

କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ମଧୁମେହ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତି, ସେମାନେ ଟାଇପ୍ ୧ (ଅଟୋଇମ୍ମ୍ୟୁନ୍) ମଧୁମେହ ଏବଂ ଟାଇପ୍ ୨ (ବୟସ୍କ-ଆରମ୍ଭ କିମ୍ବା ଖାଦ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ) ମଧୁମେହ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତି । ଏକ ତୃତୀୟ ପ୍ରକାର ହେଉଛି ଗର୍ଭଧାରଣ ମଧୁମେହ। ଗର୍ଭଧାରଣ ମଧୁମେହ ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ମହିଳା ଯାହାଙ୍କର ପୂର୍ବରୁ ମଧୁମେହ ନାହିଁ, ତାଙ୍କର ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ମଧୁମେହ ବିକଶିତ ହୋଇଥାଏ ।

ଗର୍ଭଧାରଣ ମଧୁମେହ ଓ ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥି

ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ, ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କ ଶରୀର ଭିତରେ ବହୁତ କିଛି ଘଟୁଛି ଏବଂ ମଧୁମେହ ଶରୀର ନିଜକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାର ଉପାୟରେ ବାଧା ଦେଇଥାଏ । ଯଦି ପରିଚାଳିତ କିମ୍ବା ଚିକିତ୍ସା ନହୁଏ, ଗର୍ଭଧାରଣ ମଧୁମେହ ଗର୍ଭଧାରଣ ସମୟରେ ଏବଂ ପରେ ଉଭୟ ମା ଏବଂ ଶିଶୁଙ୍କୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଗର୍ଭଧାରଣ ମଧୁମେହ ଗର୍ଭାବସ୍ଥାରେ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ସହିତ ଜଡିତ, ଯାହା ପ୍ରସବ ସମୟରେ ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କ ଷ୍ଟ୍ରୋକ୍ କିମ୍ବା ରକ୍ତ ଜମାଟ ବାନ୍ଧିବାର ଆଶଙ୍କା ବଢାଇଥାଏ । ଅପରିଚାଳିତ ଗର୍ଭଧାରଣ ମଧୁମେହ ମଧ୍ୟ ଶିଶୁର ଜନ୍ମ ରେ ରକ୍ତଶର୍କରା କମ୍ ହୋଇପାରେ ।

ଚିନ୍ତାର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ହେଉଛି ଗର୍ଭବତୀ ମହିଳାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥି । ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥି ହେଉଛି ଏକ ଆଖି ଅବସ୍ଥା ଯାହା ଦୃଷ୍ଟି ଶକ୍ତି ହ୍ରାସ କରିପାରେ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ନହେଲେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନ୍ଧତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥି ସୃଷ୍ଟି କରେ କାରଣ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତ ଶର୍କରା - ମଧୁମେହ ଡ୍ରାଇଭର - ଛୋଟ ରକ୍ତ ନଳୀକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଥାଏ ଯାହା ଆପଣଙ୍କ ଆଖି ପଛରେ ରେଟିନାକୁ ସମର୍ଥନ କରେ । ସମୟ ସହିତ, ସେହି କ୍ଷତି ରକ୍ତ ନଳୀକୁ ରକ୍ତସ୍ରାବ, ତରଳ ପଦାର୍ଥ ଲିକ୍ କରିପାରେ, ଏବଂ ଅବରୋଧ ହୋଇପାରେ । ସବୁଠାରୁ ଖରାପ କଥା ହେଉଛି, ଗର୍ଭଧାରଣ ମଧୁମେହରେ ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥିର ବ୍ୟାପକତା ୧୦% ରୁ ୨୭% ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଜଣାଯାଇଛି।

ଭୟାନକ ନୁହେଁ କି? କିନ୍ତୁ ଯଦି ଆପଣ ମଧୁମେହ ରେ ପୀଡିତ ଏବଂ ଗର୍ଭବତୀ ଅଟନ୍ତି ତେବେ କ'ଣ ହେବ? ୧୯୨୨ରେ ଇନସୁଲିନ୍ ଉପଲବ୍ଧ ହେବା ପୂର୍ବରୁ, ମଧୁମେହ ରେ ପୀଡିତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଗର୍ଭଧାରଣର ଜଟିଳତାର ବହୁତ ଅଧିକ ବିପଦରେ ଥିଲେ। ଯଦିଓ ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥି ଉପରେ ଗର୍ଭଧାରଣର କୌଣସି ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ପ୍ରଭାବ ନାହିଁ, ରେଟିନୋପାଥି ପରିବର୍ତ୍ତନର ଅଗ୍ରଗତି ୫୦%-୭୦% କ୍ଷେତ୍ରରେ ଘଟେ । ଖରାପ ହେବାର ସବୁଠାରୁ ବଡ ବିପଦ ଦ୍ୱିତୀୟ ତ୍ରୈମାସିକ ସମୟରେ ଘଟେ ଏବଂ ପ୍ରସବ ୭ ପରବର୍ତ୍ତୀ ୧୨ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରହିଥାଏ ।

କିଏ ବିପଦରେ ଅଛନ୍ତି?

ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଟାଇପ୍ ୧ ମଧୁମେହ ଥିବା ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ବିପଦରେ ଅଛନ୍ତି । ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଜର୍ଣ୍ଣାଲ୍ ଅଫ୍ ଚକ୍ଷୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଗବେଷଣା ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରଥମ ପରୀକ୍ଷାରେ ଟାଇପ୍ ୧ ମଧୁମେହରେ ପୀଡିତ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଠାରେ ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥିର ପ୍ରାଦୁର୍ଭାବ ୫୭%-୬୨% ଏବଂ ଟାଇପ୍ ୨ ମଧୁମେହ ଥିବା ମହିଳାଙ୍କ ଠାରେ ୧୭%-୨୮% ଥିଲା ।

ଯଦି ଆପଣ ମଧୁମେହରେ ପୀଡିତ ଜଣେ ମହିଳା, ତେବେ ଆପଣଙ୍କ ଗର୍ଭଧାରଣ ର ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ମାଧ୍ୟମରେ ଡିଆର ଯାଞ୍ଚ କରିବାକୁ ଆପଣଙ୍କ ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ କୁହନ୍ତୁ।

ଆଜି, ମଧୁମେହ ରେ ପୀଡିତ ଅଧିକାଂଶ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ଏକ ସୁରକ୍ଷିତ ଗର୍ଭଧାରଣ ଏବଂ ଜନ୍ମ ହୋଇପାରେ, ମଧୁମେହ ନଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପରି ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଉନ୍ନତି ମୁଖ୍ୟତଃ ଭଲ ରକ୍ତ ଗ୍ଲୁକୋଜ୍ (ସୁଗାର୍) ପରିଚାଳନା ହେତୁ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଖାଦ୍ୟର ଅନୁପାଳନ, ବାରମ୍ବାର ଦୈନିକ ରକ୍ତ ଗ୍ଲୁକୋଜ୍ ମନିଟରିଂ, ଏବଂ ବାରମ୍ବାର ଇନସୁଲିନ୍ ଆଡଜଷ୍ଟମେଣ୍ଟ  ଆବଶ୍ୟକ କରେ ।

ଆପଣ କିପରି ଆପଣଙ୍କର ଡାଇବେଟିସ୍ ରେଟିନୋପାଥି ବିପଦ ପରିଚାଳନା କରିପାରିବେ?

ଅଧିକାଂଶ ରୋଗ ପରି, ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥିର ପ୍ରତିରୋଧ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରତିଷେଧକ ପରୀକ୍ଷାରୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ । ଆପଣଙ୍କର ପ୍ରାଥମିକ ଯତ୍ନ ଚିକିତ୍ସକ କିମ୍ବା ଓବି/ଜିଏଏନ୍ ଆପଣଙ୍କୁ ଗର୍ଭଧାରଣ ମଧୁମେହ ପାଇଁ ସ୍କ୍ରିନ୍ କରିବା ଉଚିତ୍ । ଯଦି ଆପଣଙ୍କର ଫଳାଫଳ ସକରାତ୍ମକ ଫେରି ଆସେ, ତେବେ ଆପଣ ଏକ ବିସ୍ତାରିତ ଚକ୍ଷୁ ପରୀକ୍ଷା ପାଇଁ ଆପଣଙ୍କ ଆଖି ଡାକ୍ତରଙ୍କୁ ଦେଖିବା ଉଚିତ୍ ।

ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥି ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଲକ୍ଷଣ କିମ୍ବା ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଏ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ଶୀଘ୍ର ଧରିବା ହେଉଛି ସର୍ବୋତ୍ତମ ଉପାୟ - ଏବଂ ଏକମାତ୍ର ଉପାୟ - ଏହାକୁ ଅଗ୍ରଗତି ରୁ ଦୂରେଇ ରଖିବା ।

ଯେହେତୁ ଏହି ବିପଦ ଭଲ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ନୁହେଁ, ନେଟୱାର୍କ18 ନୋଭାର୍ଟିସ୍ ସହିତ ମିଳିତ ଭାବରେ 'Netra Suraksha' - ଇଣ୍ଡିଆ ଏଗେନଷ୍ଟ ଡାଇବେଟିସ୍ ପଦକ୍ଷେପ ଆରମ୍ଭ କରିଛି, ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥି ପାଇଁ ସଚେତନତା ଆଣିବା ପାଇଁ, ଏହା ଆପଣଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି, ଏବଂ ଡାଇବେଟିସ୍ ରେଟିନୋପାଥି ହେତୁ ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି ହରାଇବା ରୋକିବାର ଅନେକ ଉପାୟ । ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ଭୂମି ସଚେତନତା ଶିବିରର ଏକ ସିରିଜ୍ ପରିଚାଳନା କରିବ ।

ଡାଇବେଟିସ୍ ରେଟିନୋପାଥି ଏବଂ ଏହା ଆପଣଙ୍କୁ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ପ୍ରିୟଜନଙ୍କୁ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରେ ସେ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଜାଣିବା ପାଇଁ, ପରିଦର୍ଶନ କରନ୍ତୁ (ମାଇକ୍ରୋସାଇଟ୍ ଲିଙ୍କ୍)। Netra Suraksha ପଦକ୍ଷେପ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଅପଡେଟ୍ ପାଇଁ News18.com ଅନୁସରଣ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ମଧୁମେହ ରେଟିନୋପାଥି ବିରୁଦ୍ଧରେ ଭାରତର ଲଢେଇରେ ନିଜକୁ ଜଡିତ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଅନ୍ତୁ ।

ସନ୍ଦର୍ଭ:

Pradeepa R, Mohan V. Epidemiology of type 2 diabetes in India. Indian J Ophthalmol. 2021 Nov;69(11):2932-2938.



Gestational Diabetes. Available [online] at URL: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gestational-diabetes/symptoms-causes/syc-20355339. Accessed on August 3rd 2022.

Gestational diabetes and Pregnancy. Available [online] at URL: https://www.cdc.gov/pregnancy/diabetes-gestational.html. Accessed on August 3rd 2022.

Chandrasekaran PR, Madanagopalan VG, Narayanan R. Diabetic retinopathy in pregnancy - A review. Indian J Ophthalmol 2021;69:3015-25

Diabetic Retinopathy. Available [online] at URL: https://www.nei.nih.gov/learn-about-eye-health/eye-conditions-and-diseases/diabetic-retinopathy. Accessed on August 3rd 2022.

Patient education: Care during pregnancy for patients with type 1 or 2 diabetes (Beyond the Basics). Available [online] at URL: https://www.uptodate.com/contents/care-during-pregnancy-for-patients-with-type-1-or-2-diabetes-beyond-the-basics. Accessed on August 3rd 2022.

Mallika P, Tan A, S A, T A, Alwi SS, Intan G. Diabetic retinopathy and the effect of pregnancy. Malays Fam Physician. 2010 Apr 30;5(1):2-5.
Published by:Soumya Das
First published: