ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ପାଳୁଛି ରସଗୁଲ୍ଲା ଦିବସ; ଆଜି ମିଳିଥିଲା ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ

News18 Odia Digital

ଆପଣଙ୍କୁ ରସଗୁଲ୍ଲାର ଆତ୍ମଜୀବନୀ ଜାଣିଛନ୍ତି କି। ରସଗୁଲ୍ଲା ଭାରତର ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରିୟ ମିଠା। ରସଗୁଲ୍ଲା ଏପରି ଏକ ମିଠା ଯାହା ଖାଇବା ପାଇଁ ବହୁତ କମ ପରିଶ୍ରମ କରିବାକୁ ପଡ଼େ।

ରସଗୁଲ୍ଲା, ପାଟିରେ ରଖିବା ମାତ୍ରେ ଏହାର ମଧୁରତା ତରଳିଯାଏ। ଆଜି ଆମେ ରସଗୁଲ୍ଲାର ଗୌରବ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରୁଛୁ କାରଣ ଆଜି ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ରସଗୁଲ୍ଲା ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହା କେବଳ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ନୁହେଁ ସମଗ୍ର ଭାରତର ରସଗୁଲ୍ଲା ଦିବସ। ସେଥିପାଇଁ ଆମେ ଭାବିଲୁ ଯେ ଏହି ୧୫୦ ବର୍ଷର ମିଠା ବିଷୟରେ ଆପଣଙ୍କ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ରହିବା ଉଚିତ୍। ରସଗୁଲ୍ଲାର ଜନ୍ମର କାହାଣୀ ଅତ୍ୟନ୍ତ କୌତୁହଳପୂର୍ଣ୍ଣ, କିନ୍ତୁ ଏହାପୂର୍ବରୁ ଆପଣ ଜାଣିବା ଉଚିତ୍ ଯେ ଆଜି ରସଗୁଲ୍ଲା ଦିବସ କାହିଁକି ପାଳନ କରାଯାଏ? ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଯେ ନଭେମ୍ବର ୧୪, ୨୦୧୭ରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗକୁ ବଙ୍ଗଳାର ରସଗୁଲାକୁ ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ୍ ମିଳିଥିଲା।

ପ୍ରଥମ ରସଗୁଲ୍ଲା କେଉଁଠାରେ ତିଆରି ହେଲା ଓ କିଏ ଏହାକୁ ତିଆରି କଲା?  ଏହି ବିଷୟରେ ବିଭିନ୍ନ ଦାବି କରାଯାଇଛି। କିଛି ଲୋକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ରସଗୁଲ୍ଲା ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଓଡିଶାରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିଲେ। କିଛି ଲୋକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ରସଗୁଲ୍ଲା ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ଉଦ୍ଭାବନ କରାଯାଇଥିଲାମ କିନ୍ତୁ ଅକ୍ସଫୋର୍ଡ ୟୁନିଭର୍ସିଟି ପ୍ରେସ୍ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ପୁସ୍ତକ ଅନୁଯାୟୀ, ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ରସଗୁଲା ୧୮୬୮ ମସିହାରେ କୋଲକାତାର ନବିନ୍ ଚନ୍ଦ୍ର ଦାସଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉଦ୍ଭାବନ କରାଯାଇଥିଲା। ରସଗୁଲ୍ଲାର ଇତିହାସ The Oxford Companion to Sugar and Sweets ପୃଷ୍ଠା ନମ୍ବର ୫୮୦ ରେ ଲେଖାଯାଇଛି, ଯାହା ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ମିଠା ଇତିହାସ ବର୍ଣ୍ଣନା କରେ।

ଯେଉଁମାନେ ବଙ୍ଗଳାରେ ମିଠା ତିଆରି କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ମୋଇରା କୁହାଯାଏ। ନବିନ୍ ମୋଇରା ନାମକ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପୈତୃକ କାର୍ଯ୍ୟ ମିଠା ତିଆରି କରିବା ଥିଲା। ୧୮୬୮ ମସିହାରେ ନବିନ୍ ମୋଇରା ଉତ୍ତର କୋଲକାତାର ବାଗ ବଜାରରେ ଏକ ମିଠା ଦୋକାନ ଖୋଲିଥିଲେ। ସେତେବେଳେ ବଙ୍ଗଳାରେ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର ମିଠା ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା। ସନ୍ଦେଶ ଓ ଡାଲିରେ ତିଆରି ଏକ ମିଠା।  କିନ୍ତୁ ନବିନ୍ ମୋଇରା କିଛି ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମିଠା ତିଆରି କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ। ସେ କ୍ଷୀର ଚେନାର ଛୋଟ ବଲ ତିଆରି କରି ମିଠା ସିରପରେ ଫୁଟାଇଲେ ଓ ଏହିପରି ରସଗୁଲ୍ଲା ଜନ୍ମ ହେଲା।

ସେହି ଯୁଗର ଜଣେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ବ୍ୟବସାୟୀ ଭଗବାନ୍ ଦାସ ବାଗଲା ତାଙ୍କ ଘୋଡା କାର୍ଟରେ ନବିନ୍ ମୋଇରାଙ୍କ ମିଠା ଦୋକାନ ଆଗରେ ଯାଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି। ଭଗବାନ୍ ଦାସ ବାଗଲାଙ୍କ ଜଣେ ପିଲା ଶୋଷିଲା ଥିଲା। ନବିନ୍ ମୋଇରା ସେମାନଙ୍କୁ ପାଣି ସହ ରସଗୁଲ୍ଲା ଦେଇଥିଲେ। ଏହା ପରେ ସେଠ ଭଗବାନ୍ ଦାସ ବାଗଲା ମଧ୍ୟ ରସଗୁଲ୍ଲା ଖାଇଲେ। ସେ ଏହାକୁ ବହୁତ ପସନ୍ଦ କରିଥିଲେ। ଏହା ପରେ ଭଗବାନ୍ ଦାସ ବାଗଲା ନବିନ୍ ମୋଇରାର ନିୟମିତ ଗ୍ରାହକ ହୋଇଥିଲେ। ଏଠାରୁ ରସଗୁଲାର ଖ୍ୟାତି ସମଗ୍ର ବଙ୍ଗଳାରେ ବ୍ୟାପିଗଲା। ଏହାର ସ୍ୱାଦ ହେତୁ ଏହା ଧୀରେ ଧୀରେ ସାରା ଦେଶରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହେଲା।

1868 ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଦୁନିଆର ଲୋକମାନେ କିପରି ରସଗୁଲ୍ଲା ବିନା ଜୀବନ ବିତାଉଥିଲେ ତାହା କଳ୍ପନା କରିବା ମଧ୍ୟ କଷ୍ଟକର। ଭାରତ ସର୍ବଦା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱର ଆକର୍ଷଣର କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା। ଚୀନ୍, ୟୁରୋପ ଓ ମଧ୍ୟ ଏସିଆର ଅନେକ ଯାତ୍ରୀ ଏବଂ ଏତିହାସିକମାନେ ଭାରତ ଆସିଥିଲେ। ଅଧିକାଂଶ ବିଦେଶୀ ଯାତ୍ରୀ ମଧ୍ୟ ବଙ୍ଗଳା ପରିଦର୍ଶନ କରିଥିଲେ। ସମସ୍ତେ ବଙ୍ଗଳାର ଖାଦ୍ୟକୁ ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କରିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ବଙ୍ଗଳାର ରସଗୁଲ୍ଲାର କୌଣସି ଐତିହାସିକ ବର୍ଣ୍ଣନା ମିଳୁନାହିଁ।  ଓଡ଼ିଶାର ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ମଧ୍ୟ ରସଗୁଲା ସହିତ ଜଡିତ। ଓଡିଶାରେ ଦାବି କରାଯାଇଛି ଯେ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ରଥ ଯାତ୍ରାର ନବମ ଦିନରେ ଦେବୀ ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ରସଗୁଲ୍ଲା ଦେଇ ମାନ ଭଞ୍ଜନ କରିଥିଲେ।

୨୦୧୩ରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ରସଗୁଲ୍ଲା ଉପରେ ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ୍ ପାଇଁ ଆବେଦନ କରିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଶା ରସୋଗୋଲା ଉପରେ ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ୍ ଦାବି କରିଛି। ଏହା ପରେ ଅଢେ଼ଇ ବର୍ଷ ଧରି ଭାରତର ଜିଆଇ କୋର୍ଟରେ ଏକ ବିତର୍କ ହୋଇଥିଲା ଯେ ରସଗୁଲ୍ଲା ଉପରେ କାହାର ଦାବି? ଏହା ପରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଗତ ବର୍ଷ ରସଗୁଲ୍ଲା ପାଇଁ ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ୍ ପାଇଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏଠାରେ ମଧ୍ୟ ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗକୁ ବଙ୍ଗଳାର ରସଗୁଲ୍ଲାକୁ ଜିଆଇ ଟ୍ୟାଗ୍ ମିଳିଛି। ଓଡ଼ିଶାର ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ରସୋଗୋଲା ଉପରେ ନିଜର ଦାବି ରଖିଛନ୍ତି ଓ ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ସେମାନଙ୍କର ଦାବି ଦୃଢ଼ ହୋଇଛି। ରସଗୁଲ୍ଲା ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ତିଆରି ହୋଇଛି କିନ୍ତୁ ବଙ୍ଗଳା ରସଗୁଲ୍ଲାର ସ୍ୱାଦ ସର୍ବୋତ୍ତମ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ।