Basant Panchami 2023: ସରସ୍ବତୀ ପୂଜାର ଶୁଭ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଓ ବିଧି ଜାଣନ୍ତୁ...

News18 Odia Digital

Basant Panchami 2023: ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ମାଘ ମାସର ବିଶେଷ ମହତ୍ତ୍ୱ ରହିଛି। ମାଘ ମାସରେ ଅନେକ ଉପବାସ ଏବଂ ପର୍ବ ଅଛି। ଯେଉଁଥିରେ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ୟତମ। ଏଥର ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ଆସନ୍ତାକାଲି ଅର୍ଥାତ୍ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସରେ ପାଳନ କରାଯିବ। ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ଦିନ ଜ୍ଞାନ, ଖ୍ୟାତି ଏବଂ ଜ୍ଞାନର ଦେବୀ ମାତା ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାର ଏକ ବିଧିବିଧାନ ରହିଛି।

ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ଦିନ ମା’ ସରସ୍ବତୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ। ସରସ୍ବତୀ ପୂଜାର ବିଶେଷ ମହତ୍ୱ ରହିଛି। ମା’ସରସ୍ବତୀ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ପୁତ୍ରୀ। ମା’ସରସ୍ବତୀ ବିଦ୍ୟା ତଥା ବୁଦ୍ଧିର ଦେବୀ। ସରସ୍ବତୀଙ୍କ ପୂଜା ଦ୍ୱାରା ସବୁ ପ୍ରକାର ଜ୍ଞାନ, କଳା, ସଙ୍ଗୀତ ଏବଂ ବାଣୀ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ। ଶାରୀରିକ ଅକ୍ଷମ ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମା’ସରସ୍ବତୀଙ୍କ ପୂଜାରୁ ବିଶେଷ ଫଳ ମିଳିଥାଏ। ମା’ସରସ୍ବତୀଙ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧ ବୁଧ ଏବଂ ବୃହସ୍ପତି ଗ୍ରହ ସହିତ ରହିଛି। ମା’ଙ୍କ ପୂଜାରେ ସବୁବେଳେ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ବସ୍ତ୍ର, ହଳଦିଆ ଫୁଲ, ହଳଦିଆ ମିଠା ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥାଏ। ଯଦି କୁଣ୍ଡଳିରେ ବିଦ୍ୟା ବୁଦ୍ଧି ଯୋଗ ନଥାଏ କିମ୍ବା ଶିକ୍ଷାରେ ବାରମ୍ବାର ବାଧା ଉତ୍ପନ୍ନ ହେଉଥାଏ ତାହେଲେ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀରେ ସରସ୍ବତୀଙ୍କ ପୂଜା ବିଶେଷ ଫଳପ୍ରଦ ଦେଇଥାଏ।

ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଚଳିତ ବର୍ଷର ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ଶୁଭ ମୁହୂର୍ତ୍ତ, ମହତ୍ତ୍ବ ଏବଂ ପୂଜାର ବିଧିବିଧାନ...

ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଶୁଭ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ଦିନକୁ ସର୍ବୋତ୍ତମ ସମୟ ବୋଲି କୁହାଯାଏ। ହିନ୍ଦୁ କ୍ୟାଲେଣ୍ଡର ଅନୁଯାୟୀ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ପ୍ରତିବର୍ଷ ମାଘ ମାସର ଶୁକ୍ଲ ପକ୍ଷର ପଞ୍ଚମ ଦିନରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏଥର ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚାମୀ ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ରେ ପଡୁଛି। ପଞ୍ଜିର ହିସାବ ଅନୁଯାୟୀ, ମାଘ ମାସର ପଞ୍ଚମୀ ତିଥି ଜାନୁଆରୀ ୨୫ ଆର୍ଥାତ୍ ବୁଧବାର ଦିପହ୍ବର ୧୨ଟା ୩୫ରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି, ଯାହାକି ଜାନୁଆରୀ ୨୬ରେ ସକାଳ ୧୦ଟା ୩୮ରେ ଶେଷ ହେବ। ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ଯେକୌଣସି ପର୍ବ କେବଳ ଉଦୟ ତିଥି ଆଧାରରେ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଏହିପରି ଉଦୟ ତିଥି ଅନୁଯାୟୀ, ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚାମୀ ଜାନୁୟାରୀ ୨୬ରେ ପାଳନ କରାଯିବ।

ଶୁଭ ମୁହୂର୍ତ୍ତ

ସକାଳ ୭ଟା ୧୨ ରୁ ୧୨ଟା ୩୩ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ (୫ ଘଣ୍ଟା ୨୧ ମିନିଟ) ପୂଜା କରିବାର ସମୟ ରହିବ।

ମହତ୍ତ୍ବ

ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚାମୀ ଦିନରୁ ବସନ୍ତ ଋତୁ ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ଦେବୀ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ଦିନ ପୂଜା କରାଯାଏ। ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ବାସ ଅନୁଯାୟୀ ଦେବୀ ରତି ଏବଂ ଭଗବାନ କାମଦେବଙ୍କ ବିଶେଷ ପୂଜା କେବଳ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚାମୀ ତିଥିରେ କରାଯାଇଥାଏ। କାମଦେବଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବା ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନରେ ସୁଖ ଏବଂ ଶାନ୍ତି ଆଣିଥାଏ। ଶିକ୍ଷା, ସାହିତ୍ୟ, କଳା, ଅଧ୍ୟୟନ ଏବଂ ଶିକ୍ଷାଦାନ ସହିତ ଜଡିତ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚାମୀର ପର୍ବ ବିଶେଷ। ଏହି ତାରିଖରେ ସମସ୍ତେ ମାତା ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତି। ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ପରେ ଏବଂ ଦିନର ମଧ୍ୟଭାଗ ପୂର୍ବରୁ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀ ପୂଜା କରିବା ପ୍ରଥା ରହିଛି।

ପୂଜା ବିଧି (Basant Panchami Puja Vidhi)

ସରସ୍ବତୀଙ୍କ ପୂଜା ପ୍ରାତଃ କାଳରେ କରାଯାଇଥାଏ । ମାଘ ମାସର ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ମା’ଙ୍କ ବିଶେଷ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ । ଧଳା ପଦ୍ମ ଉପରେ ବସିଥିବା ବିଦ୍ୟାଧାରିଣୀ ମା’ ସରସ୍ବତୀଙ୍କ ସ୍ୱରୂପକୁ ସର୍ବୋତମ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ । ଧଳା କିମ୍ବା ହଳଦିଆ ବସ୍ତ୍ର ଧାରଣ କରି ମା’ଙ୍କ ପୂଜା କରିବା ଉଚିତ । ମା’ଙ୍କ ଆସନ ମଧ୍ୟ ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗର ହେବା ଉଚିତ । ପୂଜାରେ ଧଳା କିମ୍ବା ହଳଦିଆ ଫୁଲ ସହ ହଳଦିଆ ମିଠା ଅର୍ପଣ କରାଯିବ ଉଚିତ ।

ସ୍ପଟିକ ମାଳାରେ ଓଁ ଏଁ ନମଃ ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରିବା ଉଚିତ । ମନ୍ତ୍ର ଓଁ ଏଁ ସରସ୍ବତୈ ନମଃ ୧୦୮ ଥର ଜପ ନିଶ୍ଚୟ କରିବା ଉଚିତ । ପ୍ରାତଃ କାଳରେ ସରସ୍ବତୀ ବନ୍ଦନା ଓ ଜପ କରନ୍ତୁ । ପଞ୍ଚମୀ ଦିନ ଆମିଷ ଭୋଜନ ନ କରି ଶୁଦ୍ଧ ସାକାହାରୀ ଭୋଜନ କରିବା ଉଚିତ । ନିଜ ଶୋଇବା ଘରେ ମା’ସରସ୍ବତୀଙ୍କ ଏକ ଫଟୋ ନିଶ୍ଚୟ ଲଗାନ୍ତୁ ଏବଂ ପ୍ରତିଦିନ ସକାଳୁ ଉଠି ମା’ଙ୍କ ଦର୍ଶନ ଅବଶ୍ୟ କରନ୍ତୁ।